Işık izleyen robot yapımı

2 adet oyuncak araba ve birkaç elektronik malzeme ile ışığa yönelen robot yapımı.



Devre şeması :





Robotun çalışmasına ait video görüntüsü:




Detaylı anlatım .pdf şeklinde

RGB LED'Lİ DEKORATİF AYDINLATMA

Kırmızı, yeşil, mavi LED'ler ile renk değiştiren lamba yapımı.




Devre Şeması :




Devre elemanlarının board üzerindeki yerleşimi







Detaylı anlatım .pdf dosyası için tıklayın

OTOMATİK DOLAP-ÇEKMECE AYDINLATMA

Reed anahtar ve mıknatıs yardımıyla LED'li aydınlatma devresi yapımı.

Led'li elektronik devre örnekleri:

Detaylı anlatım için .pdf dosyası.

Güneş Pilli El Feneri

Devre Şeması



Malzeme Listesi



Detaylı anlatım .pdf dosyası için tıklayın

Usb Lamba Yapımı

4 adet parlak beyaz LED ve USB kablo yardımıyla klavye aydınlatıcı yapımı.

Ayrıntılı anlatım .pdf dosyası için buraya tıklayın

Led ' li ışıldak

Devre Şemaları





.pdf dosyası için buraya tıklayın.

Otomatik çiçek sulama sistemi

1 ay boyunca evdeki çiçekleri otomatik olarak sulamak için basit bir çözüm.

Gerekli malzemeler:

1- Zaman saati (zaman ayarlı priz) Analog veya dijital türde
2- 12 volt regüleli AC/DC adaptör
3- Akvaryum filtresi (pompa)
4- Birkaç metre akvaryum hortumu
5- 3'lü priz ve birkaç metre elektrik kablosu
6- Bir miktar silikon
7- 10 litre hacminde bir kova

Süre ayarlama devresi için gereken malzemeler:

1- 1 adet LM741 entegresi
2- 1 adet 12V'luk röle
3- 1 adet 1N4001 diyot
4- 1 adet BC547 transistör
5- 1 adet 100uF/16V kondansatör
6- 2 adet 10k direnç (1/4w)
7- 1 adet 5.6k direnç
8- 1 adet 100 ohm direnç
9- 1 adet 100k direnç
10- 1 adet 100k potansiyometre
11- 1 adet buton
12- 1 adet adaptör soketi
13- 2 adet PCB klemensi
14- Delikli pertinaks (bakırlı)

Süre ayarlama devresi



Elektriksel bağlantı şeması




.pdf dosyasını indirmek için tıklayın

Basit fm verici 87-108 Mhz

Basit bir fm verici (fm bug) devrede kullanacağınız pnp transistör BF606 BF324 olmalı alternatif olarak 2N3006 2SA854 kullanılabilir fakat c1 ve c2 kondansatörlerinin değerlerini değiştirmelisiniz 2N3006 için C2:27 PF C3:33 PF 2SA854 için C2: 22 PF C3: 27 PF Olmalı besleme için pc anakartlarındaki CR 2032 pil kullanılabilir

Bobin ise 0.8mm izole telden 6 tur sarılacak kalıp olarak bir kalem kullanabilirsiniz

Şifreli Kilit

Günlük hayatimizda karşılasmaya basladığımız , şifreli kilitlere basit bir örnektir.Çalışması sadece içeriden ayarlanan dört basamakli kombinasyonun,tuş takımında doğru basılması ile çalisir.Eger yanlis bir anahtara basilirsa kilit açilmaz. Sifreli kilitin çalismasi için a, b, c, ve d hatlarinin set(lojik 1) olmasi gerekmektedir. Örnek olarak sifremiz 1756 ise; a hattina 1, b hattina 7, c hattina 5, d hattina 6 ve diger anahtarlari (2,3,4,8 ve 9) ise reset hattina baglamak gerekmektedir.

Deverede iki adet D-Flip Flop içeren CD4013 entegreleri kullanilmistir.D-flip flop'larin clock uçlari a, b, c ve d hatlarina baglanir.D- flip flop bir birlerine seri sekilde baglanmistir. Böylece ilk kodun dogrulugundan sonra ikinci, üçüncü, dörtüncü kodlarin dogruluguna bakmaktadir. Kodlarin siralamasi a, b, c, d olarak ayarlanmistir. Dogru kodalma yapildiktan sonra röle transistör üzerindençalistirilir. Devrenin çalismasi sürekli oldugu için, reset uçlarina baglanan anahtarlardan herhangi birine basilarak baslangica dönülür.(Besleme hattindaki C1 kapasitörü D-flip floplarda ki efy süresince belirsizligini kaldirmak için kullanilmistir.)

PTC İle Otomatik Fan Kontrolü

PTC oda sıcaklığında düşük direnç gösterir. Bundan hareketle oda sıcaklığında PTC üzerinden akım geçişi olur. PTC ısıtıldığında direnci yükselerek A noktası üzerinden transistör tetiklenir. Tetiklenen transistörden collector ve emiter arası akım geçi olur. Fan çalışmaya başlar. Fakat PTC üzerinden ısındığındada akım geçişi olur fakat bu akım geçişi PTC nin sıcaklığına göre değişeceğinden A noktası üzerinden geçen akımda buna bağlı olarak değişir. Potu da Fanın hangi sıcaklıkta dönmeye başlayacağını değiştirebilirsiniz.

Kondansatör Renk Kodları

Dirençlerin kullanım alanları

Dirençlerin Kullanıldığı yerler:

Aslında dirençler en basitiyle en sık rastlanan kullanımı diğer bir elemanı koruma işidir. bu basit

kullanım tüm devrelerde karşımıza çıkar. en bariz örneği şudurki, bir led yakılacak olan ortamda ledin üzerindeb fazla akım geçmemesi için ve bozulmaması için led önüne seri bir direnç bağlar ve bu sayede ledi aşırı akımdan korumuş oluruz.

Fakat dirençler akımı yada gerilimi sabitlemek gibi bir amaç için kullanılmazlar. gerilimin belli bir değeri geçmemesini istediğimiz durumlarda bu işi zener diyotları kullanarak yaparız.

Bildiğimiz gibi dirençler akıma karşı direnen elemandır. Dirençleri genelde devreden geçen akımı sınırlandırmak istediğimiz yerlerde kullanırız.

Direnç devreye paralel bağlandığında akım bölünür, seri bağlandığında ise gerilim bölünür.

Bunun dışında dirençler bazı devrelerde akım dalgalanmalarını absorbe etmek içinde kullanırlar.

Telli Dirençlerin kullanım alanları:

Yüksek akım gerektiren devrelerde ve özelliklede Güç Kaynağı devrelerinde, karbon dirençlerin kaldıramayacağı yüksek Wattlı cihazların yapımında kullanılırlar. Tellerin çift katlı sarılmasıyla endüksiyon etkisi kaldırılabildiğinden yüksek frekans devrelerinde tercih edilir. Küçük güçlülerde ısınmayla direnci değişmediğinden ölçü aletlerinin ayarında etalon (örnek) direnç kullanılır.

Reostanın başlıca kullanım alanları:

Laboratuarlarda etalon direnç olarak, yani direnç değerlerinin ayarlanmasında ve köprü metodunda direnç ölçümlerinde, değişken direnç gerektiren devre deneylerinde, örneğin diyot ve transistor karakteristik eğrileri çıkarılırken giriş, çıkış gerilim ve akımlarının değiştirilmesinde ve benzeri değişken direnç gerektiren pek çok işlemde kullanılır.

Film dirençlerin kullanıldığı yerler:

Film dirençler toleransı en küçük olan dirençlerdir. Yani, istenilen değer tam tutturulabilmektedir. yüksek akımda bile değeri pek değişmemektedir. Bu yüzden film dirençler, hassas direnç gerektiren elektronik devrelerde çok kullanılan bir direnç türüdür.

Potansiyometrelerin başlıca kullanım alanları:
Ön ayar için
Genel amaçlı kontrol için
İnce ayarlı kontrol için

Kondansatörler

Kondansatör Nedir?
Voltaj uygulandığında enerji depolayabilen, gerektiğinde bu enerjiyi geri verebilen devre elemanıdır. Enerji depolayabilme özelliği kapasite sözcüğü ile ifade edilir.

Kondansatörlerin temel görevleri elektrik yükünü depo etmektir. Kondansatörler en basit yapı olarak karşılıklı iki iletken levha ve aralarındaki bir yalıtkan tabakadan oluşur.
Kondansatörün yük depo etme yeteneği kondansatörün kapasitesi olarak anılır ve birimi faraddır.

Faradın askatları şunlardır:
Mikrofarad (μf)
Nanofarad (nf)
Pikofarad (pf)

Yapısı:

Kondansatör, prensip olarak, DİELEKTRİK dene bir madde ile yalıtılmış, paralel iki metalik plakadan oluşur.

Tipleri: Kondansatörler, kullanılan dielektrik maddesine göre adlandırılırlar. Dielektriğin özelliği, akım geçirmemesine karşın enerji de depolayabilmesidir. En çok kullanılan dielektrik, dolayısıyla da kondansatör tipleri şunlardır.

a) Seramik
b) Kağıt
c) Polystyrene film
d) Mika

Elektrolik Kondansatörler: Yapısında elekrolit denilen kimyasal pasta emdirilmiş kağıt bulunmasından dolayı bu adı aşmıştır. Elekrolitik kondansatörlerin en önemli özelliği, kutuplandırılmış olmalarıdır. Bu bakımdan DC devreye bağlanırken, üzerindeki + veya – işarete dikkat edilerek + kutbu devrenin + ucuna, kutbuda – ucuna bağlanmalıdır.

Elektrolitik kondansatörler yalnız DC devrelerde diğerleri hem DC, hemde AC devrelerde kullanılırlar.
Kondansatöre, Uygun bir voltaj uygulandığında kondansatör akım çekerek enerji depolar, diğer bir ifadeyle ŞARJ olur. Şarjı bir kondansatör, bir alıcıya bağlanırsa, akım vererek depoladığı enerjiyi boşaltır. Diğer bir ifadeyle DEŞARJ olur.

Kondansatörlerin Bağlantıları

I) Seri Bağlantı: Kondansatörlerin ardarda bağlanmasıdır. Böyle bir bağlantıda toplam kapasite azalır.
Kondansatörler iki amaçla seri bağlanırlar.

1 Sistemde mevcut kapasitenin azaltılması gerektiğinde; Böyle bir durumda istenen toplam kapasite yukarıdaki eşitlik dikkate alınarak yeteri kadar kondansatör seri bağlanarak elde edilir.
2 Sisteme bağlanması öngörülen kapasitede tek bir kondansatör temin edilmezse ; Böyle bir durumda yukarıdaki formüle bağlı kalınmak kaydıyla yeteri kadar kondansatör seri bağlanarak istenen kapasite elde edilir.

II) Paralel Bağlantı: Kondansatörlerin birer uçlarının ayrı ayrı birbirine bağlanmasıdır. Böyle bir bağlantıda, toplam kapasite artar.

Kondansatörler iki amaçla paralel bağlanırlar.

1 Sistemde mevcut kapasitenin arttırılması gerektiğinde; Böyle bir durumda istenen toplam kapasite, ilgili formül dikkate alınarak yeteri kadar kondansatör paralel bağlanarak elde edilir.

2 Sisteme bağlanması öngörülen kapasitede tek bir kondansatör temin edilemezse; Böyle bir durumda, ilgili formül dikkate alınarak yeteri kadar kondansatör paralel bağlanarak, istenen toplam kapasite elde edilir.

Gerek seri, gerekse paralel bağlantılarda kondansatörlerin voltajlarının ve boyutlarının, kullanılan yere uygun olup olmadığında dikkate alınmalıdır.

KONDANSATÖRLER VE DİELEKTRİKLER

Bildiğimiz gibi eşit ve zıt yüklerle yüklü ve aralarında belli bir mesafe bulunan iki levhadan oluşan sisteme kondansatör denir.

Kondansatör içine yerleştirilen belli bir elektriksel yalıtkanlığı bulunan maddeye de dielektrik denir.” Kondansatörün bir levhasındaki yük miktarının levhalar arasındaki potansiyel farkına oranına kapasitans ya da sığa denir ve C ile gösterilir.

Bir kondansatörün sığası

C= q / V = Є.A/ d

şeklindedir.

Levhalar arasında dielektrik maddenin bulunması durumunda; serbest yüklerin alanı D, tüm yüklerin dielektrik alanı Є E ve polarize (kutuplanmış) yük alanı P arasında

D= Є E+P

bağıntısı vardır.

Belirli dielektrik materyaller için

D= KЄ E ve P=(K1) Є E

deneysel bağıntılar mevcuttur.

Bir kondansatörün depoladığı enerji;

W= ( ½) C V²

şeklindedir.

Birim hacimde depolanmış enerji ise;

u=W/Ad = (1/2) KЄ E²

SCR - Tristör (thyristor)

SCR Tristör (Silisyum Controlled Rectifier) Silisyum kontrollü doğrultucu.

SCR Nedir?
SCR, PNPN elemanlar içinde en çok ilgi çeken yani reytingi yüksek bir yarıiletken elamandır.

Tristör ne işe yarar?
bir çok yerde kullanılıyor. anahtarlama (yani röle kontrolü gibi), zaman geciktirme devreleri,güç kaynakları,statik anahtarlar,motor kontrolleri, doğrultucular,kıyıcılar tersleyiciler,saykıldönüştürücüler,akü şarj makineleri, UPS ler, koruma devreleri, ıssıtıcı kontrolleri, ve faz kontrolleri gibi yaygın kullanım alanı var.







Tristör devrede kısaca şöyle çalışır.

Tristörün Anoduna bağladığımız bir yük mesela lamba Anoda artı , Kadodada eksi vermemiz halinde lamba yanmayacaktır. Yani Anoda artı Kadoda eksi vermek yeterli değildir. Bu durumda Geytede tetikleme akımı vermek gerekir.

Bir an için Geyte tetikleme akımı verilip geri kesilse dahi Tristör üzerinden gecen Akım akmaya devem eder. Bu yolla yapılan akım kontrolü devreyi hem koruyacak hemde tristör üzerinden bir kontrol işlevi yapacaktır.

Buna bağlı olarak kullanılan transistörlerin kesime yada doyuma götürülmeleri işlemi yine tristörler vasıtasıyla yapılabilir.

tristörlerin bu yapısından dolayı en büyük problemi daha doğrusu en zor tarafları söndürme, yani kesime götürme işlemidir.


Aşağıda internette bir sayfadan aldığım animasyonda tristörün anahtarlama olarak kullanımı görülmektedir.

1 K lık direnç üzerinden Kapı gerilimi uygulanmakta ve tristör kapalı devre durumuna geçip Buzzer i çalıştırmaktadır.

YÜKSELTİCİ KAPILI TYRİSTÖRLER:

iletimdeki bir SCRde iletim sadece gate bölgesi boyunca katotun küçük bir çevresinde başlar. Sonra iletim alanı yayılarak katot alanını kuşatır.

Eğer iletime geçme esnasında gereken anot akımı çok büyükse başlangıçtaki di/dt oranı da yüksektir. Aşırı yüksek başlangıç katot akımı yoğunluğundan sakınmak için gate – katot çevresinin uzun olması gerekir. Bu şekil deki düzenleme ile sağlanabilir. Burada SCR1in yardımcı SCR2 ise ana elemandır.

SCR 1e küçük bir gate akımı uygulanır. Eklem alanı küçük olduğundan çok çabuk iletime geçer. SCR 1in katot akımı, SCR 2nin gate akımıdır. SCR 2 tamamen iletime geçtikten sonra , SCR 1in gate akım kesilirse sadece SCR 1 yalıtıma gider. Bu bağlantı transistörlerin darlington bağlantısına benzetilebilir.

Yükseltici kapılı tyristörlerin dinamik karakteristikleri büyüktür. Tipik olarak dv/dt 1000v/us, di/dt 500amp/usdir.

HIZLI ANAHTARLAMALI TYRİSTÖRLER: Asimetrik tyristör (ASCR) olarak da bilinen hızlı anahtarlamalı tyristörler, kıyıcılar ve invertörler gibi zorlamalı komütasyonun uygulandığı yüksek hızlı anahtarlama devrelerinde kullanılırlar. Yalıtıma gitme zamanları gerilim değerlerine bağlı olarak 5us ile 50 us arasındadır. Dv/dt oranları 1000v/us di/dt oranları 1000amp/us gibi yüksektir. Hızlı yalıtım ve yüksek di/dt; boyutun ve komütasyon veveya reaktdevre elemanlarının ağırlığının azaltılmasında çok önemlidir.

GATE’DEN TIKANABİLEN TYRİSTÖRLER: GTO kısaltması ile tanınan gate den tıkanabilen tyristörler SCRler gibi gate ine uygulanan pozitpals ile iletime geçerler. Fakat yalıtıma geçebilmeleri için gate uçlarına negatpals uygulamak gerekir. Bir GTOnun sembolü şekli 6daki gibidir. Yalıtıma geçmeleri için gereken negatpals iletime geçmeleri için gereken negatpals den daha büyüktür. SCRlere benzer akım ve gerilim değerlerinde imal edilirler. Aşağıda görülüdüğü gibi iki sembol vardır ikisiyle de karşılaşabilirsiniz.

GTO ların SCR lere göre üstünlükleri:
a Zorlanmış komitasyon teknikleri kullanılmadığı için komütasyon elemanları yoktur böylece fiyat ağırlık ve hacim yönünden duşüktür,
b Komütasyon bobinlerinin olmayışından dolayı akustik ve elektromanyetik gürültüleri yoktur,
c Hızlı yalıtıma gitme özelliğinden dolayı yüksek anahtarlama frekanslarında kullanılırlar,
d Kullanıldıkları konvertörlerin verimini yükseltirler.

TERS İLETİMLİ TYRİSTÖRLER: Kıyıcı ve invertör uygulamalarında hızlı anahtarlamalı tyristör ile bir diyot ters paralel bağlanabilir böylece indüktif yüklerin neden olduğu ters yönlü akım diyot üzerinden akar diyot SCRnin ters yönlü tıkama gerilimini kararlı halde 1, 2 volt civarında tutar bağlantıların neden olacağı indüktansı minimuma indirmek için diyot ve SCR aynı çip üzerinde tümleşik imal edilir. Düz yön tıkama gerilimi 400Vdan 2000Va kadar değişir akım sınırı 500 A üzerindedir.

STATİK İNDÜKSİYON TYRİSTÖRLERİ: SITH kısaltmasıyla tanınan statik indüksiyon tyristörleri MOSFETlere benzer SCRler gibi gate uçlarına uygulanan pozitgerilim ile iletime sokulurlar yalıtıma sokulmaları gate ucuna negatbir gerilim uygulanmasıyla olur.

SITHlerin iletim dirençleri ve gerilim düşümleri küçüktür yüksek akım ve gerilim sınırlarında imal edilebilirler anahtarlama hızları yüksek dv/dt ve zamanları 1 us ile 6 us arasındadır gerilim sınırları 2500 voltun üstüne çıkabilir. Akım değerleri 500 amper ile sınırlıdır.

IŞIK İLE AKTİF OLAN SCRLER: LASCR olarak bilinen bu elemanlar silisyum eklemler üzerine ışık düşürülerek iletime sokulurlar buna göre bir SCRnin orta eklemi üzerine ışık akısı düşürülürse oyuk elektron çiftleri ortaya çıkar eğer sayıları belli bir seviyeyi aşar ise scr iletime geçer LASCRlerin ışık almasını sağlamak için bir penceresi vardır. Bu SCRler uygulamada ışık geçirmez cisimlerin tespitinde kullanılır. Bunun yanında eğer bir LASCRyi bir led ile aynı kılıfda imal edecek olursanız optik izolatör elde edersiniz bu aynı sistemdeki devreleri birbirinden ayırmak izole etmek için kullanılır örneğin bir kumanda devresi 1000V gibi bir yüke kumanda ederken bu sistemde kontrol 510 volt gibi bir güçle yapılabilir.

Bir LASCR gerilim sınırı 1500 amperde 4000Vdur.

FET KONTROLLÜ SCR’LER: FETCTH olarak gösterilen fet kontrollü tyristörler 9daki gibi bir mosfet ve SCRnin paralel bağlanmasıyla edle edilirler eğer mosfet in gate ucuna kafi miktarda bir gerilim uygulanırsa scr tetiklenir yüksek anahtarlama hızına yüksek dv/dt oranlarına sahiptir. FETCTHler klasik SCRler gibi iletime sokulur ancak gate kontrolü ile yalıtıma sokulamazlar. Uygulamada güç konvertörlerinin anahtarlama elemanı ile kontrol veya giriş sinyali arasında elektriksel izolasyon sağlamak amacı ile kullanılırlar.

Baskı Devre Kart (PCB) Yapımı

PCB (Printed Circuit Board) olarak bilinen baskı devre kartı, günümüzde elektronik cihazların çok büyük bir kısmında bulunuyor. Günlük hayatta, elektrikli ev aletlerinden bilgisayar ana kartlarına, oyuncaklardan cep telefonlarına, TV kumandalarından kol saatlerine kadar pek çok cihazda baskı devre kartlarına rastlıyoruz. Bu kadar geniş kullanım alanı nedeniyle PCB tasarımı ve üretimi, elektronik endüstrisinin en dinamik iş kollarından birini oluşturuyor. Yurtdışında olduğu gibi ülkemizde de tek yüzlü ve çift yüzlü PCB üretimi yapan çok sayıda firma mevcut. Bu firmalar üretimlerini otomatik makinelerle ve pek çok kalite standardını sağlayacak şekilde yaptıklarından genellikle seri imalat için tercih ediliyorlar. Oysa, elektronikle amatör olarak uğraşanların kolay ve ucuz olarak PCB yapabilmelerini sağlayan başka yöntemler de var. Örneğin pozitif, serigrafi, baskı devre kalemiyle çizim ve ütüleme yöntemleri bunlardan bir kaçı. Bu yöntemlerden en çok tercih edileni ise ütüleme yöntemiyle baskı devre kart yapımı. Çok kısa sürede mükemmel sayılabilecek kalitede PCB yapımı sağlayan ütüleme yöntemi bu yazının konusunu oluşturuyor.

Bu makalenin devamına aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

http://rapidshare.com/files/235900570/10.pdf

Yeni Elektronikçiler İçin En Basit Devre - Flip FLop

Devre Elemanları

1. BC547 transistör (iki adet)
2. 470 ohm direnç (iki adet)
3. 10 k ohm direnç (iki adet)
4. 100 mikrofarad kapasitör (2 adet)
5. Anahtar
   

Basit FM Verici

Bu basit FM verici devresi ile 88-108Mhz bandında yayın yapmaktadır. Yayın Frekansı C6 trimer kondansatörü ile belirlenir. L1 anten akort bobini 5mm çaplı karkas üzerine 0.7mm lik emaye izoleli telden 5 spir sarılarak elde edilir. Bobinin ikinci sarımından çıkartılartılan uç anten ucudur. Anten olarak çubuk radyo anteni kullanılabileceği gibi 25cm uzunluğunda bir tel parçası da kullanılabilir. M1 mikrofonu kapasitif tipte bir mikrofondur.

DEVRENİN AÇIK ŞEMASI

DC motor hız kontrol devresi

DC motor hız kontrol devresi

Otomatik teyp kayıt devresi

Kızılötesi Alıcı (IR)

Isıya duyarlı fan hız kontrol devresi

Isıya duyarlı fan hız kontrol devresi